نشا آویشن شیرازی

Description

نشا آویشن شیرازی

نشا آویشن شیرازی یا همان آویشن با نام علمی Zataria multiflora گیاهی چندین ساله و مقاوم به سرما است. این گیاه سالهاست از مراتع و کوه‌های ایران بهو برداشت می‌شده و جمع‌آوری آویشن شیرازی به مجوزهای خاص نیاز داشته است. اکنون، با تلاش شرکت آدرین کشت، توانسته‌ایم گونه‌ای از آویشن شیرازی را به صورت اهلی و در مزرعه‌ها پرورش داده و از ترس توقیف محموله‌ها و جریمه‌ها در خصوص برداشت از منابع طبیعی جلوگیری کنیم.

خاستگاه این گیاه ارزشمند فقط در ایران و افغانستان واقع شده و به عنوان بزرگ‌ترین منبع اقتصادی کاشت آویشن شیرازی در نظر گرفته می‌شود. پرورش این گیاه از نظر اقتصادی بسیار جذاب است، زیرا کاشت آن به مزرعه‌ها نیاز دارد و با وجود مخاطرات و دشواری‌های برداشت از مراتع، بازدهی اقتصادی بالایی دارد. در مقابل، کاشت دیگر انواع آویشن، به ویژه آویشن باغی، معمولاً کمتر از یک سوم تا یک پنجم سودآوری آویشن شیرازی دارد.

کاشت نشا آویشن شیرازی

مرحلهٔ اول کاشت نشا آویشن شیرازی، یعنی ۶ تا ۱۲ ماه اول، بسیار حیاتی است. اگر این مرحله به درستی انجام شود، می‌توان تا سال‌ها مزرعه‌ای با عملکرد بالا از آویشن شیرازی داشت. این گیاه تا کنون در مراتع و کوه‌های ایران رشد می‌کرده و اهمیت بخشی از اسانس آن در تولید، تجارت و صادرات آویشن شیرازی را تعیین می‌کند.

برداشت آویشن شیرازی در طبیعت ایران از اسفند تا خرداد ادامه دارد، بنابراین قیمت آن تحت تأثیر نوسانات بازار قرار می‌گیرد. قیمت خرده‌فروشی آویشن شیرازی در سال ۱۴۰۰ بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم متغیر بوده است. یک نکته مهم دربارهٔ آویشن شیرازی این است که این گیاه قابلیت انبارمانی بسیار بالا و ماندگاری طولانی تا دو سال را دارد، به طوری که می‌توان در زمستان و در بازارهای بالاتر با ارزش بیشتری عرضه کرد.

کاشت نشا آویشن شیرازی

اگر تراکم کاشت نشا آویشن شیرازی را تا هشتاد هزار عدد در نظر بگیریم و فرض کنیم که هر بوته ده گرم برگ خشک تولید کند، بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم برگ خشک از مزرعه برداشت می‌شود. این برگ‌ها به کیفیت بسیار بالاتری نسبت به نمونه‌های وحشی در طبیعت دارند و هرچه برگ‌ها درشت‌تر و محصول خالص‌تر باشند، جذابیت بیشتری در بازار خواهند داشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که کشاورزان در سال دوم تا دو تن از این محصول را برداشت می‌کنند.

آویشن شیرازی در کشورهای حوزهٔ خلیج فارس، به خصوص در کویت، عمان و امارات، با نام زعتر شناخته می‌شود و برگ‌های خشکیده‌اش به عنوان مواد طعم‌دهنده در غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آویشن شیرازی در این کشورها به عنوان ترکیبی از زعتر، نمک و کنجد در پخت یک نوع نان استفاده می‌شود که طرفداران زیادی دارد.

قیمت هر کیلو آویشن شیرازی (به صورت خرده) در این کشورها بین ۵ تا ۱۵ ریال عمان است. از دلایل دیگر توجیه پذیری اقتصادی کاشت آویشن شیرازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اگر مراقب مزرعه باشیم و اصولی عمل کنیم، می‌توانیم تا سال‌ها مزرعه‌ای عالی از آویشن شیرازی داشته باشیم. یعنی تنها یک بار کاشت انجام دهیم و نیازی به کاشت مجدد نشاء آویشن شیرازی نباشد. این در حالی است که در هر سال تنها ۵ تا ۱۰ درصد بوته می‌میرد. اگر بوته‌های مرده را تازه کنیم و نشا آویشن شیرازی را دریافت کنیم، می‌توانیم مزرعه را نوسازی کنیم.
2. آویشن شیرازی تقریباً از هیچ آفتی آسیب نمی‌بیند و معمولاً از آفت‌ها محافظت می‌شود. در صورت وقوع آفت‌هایی مانند سفید بالک یا شته، می‌توان از سموم ارگانیک مانند پالیزین و سرکه چوب برای مقابله با آفت‌ها استفاده کرد.
3. نیاز به کوددهی و تغذیه‌های مکرر ندارد و در اکثر خاک‌ها، به ویژه خاک‌های شنی و سنگلاخی، رشد می‌کند. با استفاده از کودهای ارگانیک، می‌توان کیفیت محصول را افزایش داد.
4. آویشن شیرازی در اکثر اقلیم‌های ایران قابل کشت است و در بیش از ۸۰ درصد از اراضی ایران می‌توان آن را پرورش داد.
5. نیاز آبی آویشن شیرازی پایین است و می‌توان آن را با روش‌های آبیاری دیم و بارانی کشت کرد.
6. نیاز به مراقبت ویژه‌ای ندارد و با توجه به سادگی کشت آن، مناسب برای علاقمندان به کشاورزی می‌باشد.

هزینه‌های سال ۱۴۰۰ برای هر هکتار کاشت آویشن شیرازی تقریباً بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان است. این هزینه در سال‌های اول به راحتی بازگشت خواهد داده شده و در سال‌های بعدی تنها هزینه‌های نگهداری و کارگری برای برداشت محصول باقی می‌ماند.

توقع ما از برداشت در سال‌های دوم تا چهارم بین یک تا دو تن برگ خشک است، که با توجه به ارزش اقتصادی بالای آویشن شیرازی، به خصوص برای صادرات، انتظار می‌رود سوددهی بسیار بالایی داشته باشد.

همچنین، شرکت آدرین کشت تضمین می‌کند که هر کشاورزی که با این شرکت قرارداد می‌بندد، هیچ نگرانی در مورد فروش محصول نخواهد داشت و تسهیلات ویژه‌ای برای علاقمندان به کاشت نشا آویشن شیرازی در نظر گرفته است.