گیاهان، همانند سایر موجودات زنده، نیاز به منابع غذایی دارند تا بتوانند به رشد و تکامل خود ادامه دهند. این منابع غذایی شامل مواد مختلفی است که گیاهان از آنها جذب می‌کنند تا نیازهای خود را برآورده سازند. در این مقاله مجله آدرین‌کشت، به بررسی عناصر ضروری برای رشد گیاهان بصورت عادی و کامل پرداخته خواهد شد.
گیاهان برای رشد و نمو مناسب به عناصر ضروری نیاز دارند. این عناصر به دو دسته تقسیم می شوند:
- درشت مغذی‌ها: این عناصر در مقادیر زیادی مورد نیاز هستند و شامل نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، گوگرد (S) می‌باشند.
- ریز مغذی‌ها: این عناصر در مقادیر کمتری مورد نیاز هستند و شامل آهن (Fe)، روی (Zn)، مس (Cu)، منگنز (Mn)، بور (B)، کلر (Cl)، مولیبدن (Mo) می‌باشند.
نقش عناصر ضروری برای رشد گیاهان:
- نیتروژن: در ساخت پروتئین‌ها، کلروفیل و سایر ترکیبات آلی ضروری است.
- فسفر: در متابولیسم انرژی، تقسیم سلولی و رشد ریشه نقش دارد.
- پتاسیم: در تنظیم آب، تعادل اسید-باز و انتقال مواد مغذی نقش دارد.
- کلسیم: در رشد سلولی، تقسیم سلولی و استحکام دیواره سلولی نقش دارد.
- منیزیم: در ساخت کلروفیل و متابولیسم انرژی نقش دارد.
- گوگرد: در ساخت پروتئین‌ها و سایر ترکیبات آلی ضروری است.
- آهن: در ساخت کلروفیل و انتقال الکترون در زنجیره انتقال الکترون نقش دارد.
- روی: در ساخت آنزیم‌ها و تنظیم رشد گیاه نقش دارد.
- مس: در ساخت آنزیم‌ها و انتقال الکترون در زنجیره انتقال الکترون نقش دارد.
- منگنز: در ساخت آنزیم‌ها و فتوسنتز نقش دارد.
- بور: در رشد ریشه، تقسیم سلولی و گلدهی نقش دارد.
- کلر: در تنظیم آب و سنتز قند نقش دارد.
- مولیبدن: در ساخت آنزیم‌های تثبیت نیتروژن نقش دارد.
علائم کمبود عناصر ضروری برای رشد گیاهان:
کمبود هر یک از عناصر ضروری می‌تواند منجر به بروز علائم مختلفی در گیاه شود که بسته به نوع عنصر و گیاه متفاوت است. برخی از علائم شایع کمبود عناصر ضروری عبارتند از:
- کمبود نیتروژن: زرد شدن برگ‌ها، رشد کند، کاهش تولید محصول
- کمبود فسفر: رشد کند، ضعف گیاه، کاهش تولید محصول
- کمبود پتاسیم: سوختگی حاشیه برگ‌ها، ریزش برگ‌ها، کاهش مقاومت به بیماری‌ها
- کمبود کلسیم: پوسیدگی انتهایی ریشه، پیچیدگی برگ‌ها، کاهش مقاومت به بیماری‌ها
- کمبود منیزیم: زرد شدن برگ‌ها، کاهش تولید کلروفیل
- کمبود گوگرد: زرد شدن برگ‌ها، کاهش تولید پروتئین
- کمبود آهن: زرد شدن بین رگبرگ‌های برگ‌ها، کاهش تولید کلروفیل
- کمبود روی: ریزش برگ‌ها، کاهش گلدهی، کاهش تولید میوه
- کمبود مس: زرد شدن برگ‌ها، رشد کند، کاهش تولید میوه
- کمبود منگنز: زرد شدن برگ‌ها، رشد کند، کاهش تولید میوه
- کمبود بور: سوختگی نوک برگ‌ها، پوسیدگی انتهایی ریشه، کاهش تولید میوه
- کمبود کلر: زرد شدن برگ‌ها، کاهش تولید قند
- کمبود مولیبدن: زرد شدن برگ ها، کاهش تولید پروتئین
تامین عناصر ضروری برای رشد گیاهان:
برخی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان از هوا و آب جذب کنند. با این حال، برای رشد و نمو مناسب، اغلب نیاز به تامین این عناصر از طریق کود دارند. کودها می‌توانند به صورت شیمیایی یا آلی باشند. کودهای شیمیایی حاوی مقادیر مشخصی از عناصر ضروری هستند که به راحتی توسط گیاهان جذب می‌شوند. کودهای آلی نیز حاوی عناصر ضروری هستند، اما میزان این عناصر ممکن است متفاوت باشد.
برای تامین عناصر ضروری برای گیاهان، باید نوع کود و میزان مصرف آن متناسب با نیاز گیاه باشد. بهترین راه برای تعیین نیاز گیاه به کود، انجام آزمایش خاک است. آزمایش خاک می‌تواند میزان عناصر ضروری موجود در خاک را تعیین کند.
نتیجه‌گیری
عناصر ضروری برای رشد گیاهان بصورت عادی و کامل بسیار مهم هستند. کمبود هر یک از این عناصر می‌تواند منجر به بروز مشکلات مختلفی در گیاه شود. برای تامین عناصر ضروری برای گیاهان، می‌توان از کودهای شیمیایی یا آلی استفاده کرد. بهترین راه برای تعیین نیاز گیاه به کود، انجام آزمایش خاک است.